تاثیر کرونا بر اقتصاد و چالش‌های ایجادشده برای گردشگری

دکتر سیدجلال دهقانی فیروزآبادی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این که دانشگاه علامه طباطبایی در راستای مقابله با کرونا، اقدامات و طرح‌های پژوهشی‌ای را در دستور کار خود قرار داده است، گفت: در شورای پژوهشی دانشگاه، کارگروه ویژه پژوهش‌های مرتبط با بحران کرونا تشکیل شده است. در چارچوب این کارگروه ویژه پژوهشی، به همه‌ دانشکده‌ها و واحدهای پژوهشی دانشگاه ماموریت داده شد که با توجه به حوزه تخصصی هر دانشکده هر یک از ابعاد این بحران و چگونگی مدیریت آن را بررسی کنند و راهکار ارائه دهند.

وی درباره بسته اول پژوهش‌های مرتبط با کرونا گفت: در بسته‌ اول، توصیه‌های سیاستی در قالب خوشه مشورتی پولی بانکی و خوشه مشورتی ارتباطات و رسانه که در حال حاضر فعال است، ارائه شد. علاوه بر آن، در پژوهشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز یک بسته‌ سیاستی دیگر آماده شده که به زودی ارسال می‌شود.

در بسته‌ اول، 12 طرح پژوهشی  تعریف شده  که در حال انجام است، علاوه بر این که نتایج نهایی این طرح‌ها منتشر خواهد شد، تلاش ما این است که به صورت فصلی، هر یک از این پژوهش‌ها را در قالب بسته‌های توصیه‌های سیاستی آماده کنیم. طرح اول "مطالعه تطبیقی سیاست‌های پولی و مالی نهادهای ناظر بین‌المللی و نقش دولت و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در جهت حمایت از نظام بانکی و کسب‌وکارهای درگیر با کرونا" است که خوشه‌ مشورتی پولی بانکی مشغول انجام آن است. یکی دیگر از طرح‌های دانشگاه علامه طباطبایی، "تحلیل محتوای رسانه‌ها درباره نشر اخبار شیوع ویروس کرونا" است که خوشه‌ مشورتی ارتباطات و رسانه در حال انجام آن است.

علاوه بر آن، طرح "واکاوی ابعاد روانشناختی کرونا و راهبردهای پیشگیری از آسیب‌های روانشناختی" در دانشکده روانشناسی دانشگاه در حال انجام است.

طرح چهارم بسته‌ اول، "بحران کرونا و بدنمندی انسان" است که یکی از اعضای گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی مسئولیت آن را بر عهده دارد. یکی دیگر از طرح‌ها، طرح پژوهشی "ویروس کرونا، فرصت‌ها و تهدیدهای به وجود آمده برای گسترش زبان فارسی در جهان" است که توسط مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه در حال انجام است.

دانشکده حقوق و علوم سیاسی، طرح پژوهشی مطالعه "مقایسه‌ای نقش نیروهای مسلح در مواجهه با بحران کرونا، راهکارهایی برای جمهوری اسلامی ایران" را در دست انجام دارد. یکی دیگر از طرح‌های این دانشکده، طرح پژوهشی"بحران کرونا و دادرسی کیفری الکترونیکی" است. همچنین طرح پژوهشی "زمینه‌های افزایش حساسیت و مشارکت مردم برای پیشگیری از شیوع کرونا" نیز توسط دانشکده علوم اجتماعی انجام شده و در قالب دو گزارش توصیه‌های سیاستی در حال ارسال است. علاوه بر آن، "طرح پژوهشی روند زیست اجتماعی و کرونا" در پژوهشکده فرهنگ‌پژوهی در حال انجام است.

طرح پژوهشی "تبعات شیوع کرونا بر اقتصاد کشور و راهکارهای مقابله با آن" در دانشکده اقتصاد در حال انجام است. از سوی دیگر، پژوهشکده اقتصاد نیز طرح پژوهشی "اقتصاد سیاسی بلایای طبیعی در ایران؛ مطالعه درباره نحوه امداد رسانی دولت در غیاب کمک های بین المللی در زمان شیوع کرونا" را انجام می دهد. پژوهش آخر این بسته، "چالش‌های بخش گردشگری در دوران گذار از بحران کرونا و راهکارهای مقابله با آن" است که در دانشکده مدیریت و حسابداری انجام می شود.

دکتر دهقانی درباره تصمیمی که در خصوص نشریات علمی پژوهشی این دانشگاه گرفته شده، گفت: در بسته اول ما در واقع یک شماره از سه فصلنامه دانشگاه را به بررسی ابعاد مختلف بحران کرونا اختصاص دادیم. فصلنامه علمی پژوهشی دولت پژوهی، دوفصلنامه علم زبان و همچنین فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی ایران نشریات ذکر شده هستند. همین طور در حوزه اطلاع‌رسانی و کتابخانه نیز سامانه به‌پژوه را با قابلیت دسترسی یکپارچه به محتوای تمامی کتابخانه‌های دانشگاه‌های ایران و سامانه‌های نشر الکترونیکی را فعال کردیم. این سامانه برای دانشجویان و اعضای هیئت‌علمی است. همچنین، ترویج کتابخانه‌ دیجیتال دانشگاه با قابلیت دسترسی به ۳۴۰ هزار شیء دیجیتال و ۶۴۰ هزار شیء فیزیکی و ترویج خدمات میز کتابخانه که ۱۶ ساعت در شبانه‌روز فعال است، از اقدامات دیگر معاونت پژوهشی دانشگاه بوده است.

بسته دوم طرح‌های پژوهشی نیز در این دانشگاه تدوین شده است، این بسته شامل مواردی همچون پروژه «افزایش آگاهی شهروندان ایرانی و افغانستانی نسبت به راه‌های پیشگیری از گسترش کرونا» است. پروپوزال این طرح از سوی کرسی ارتباطات علم و فناوری یونسکو در هفته اول فروردین تهیه و به دفتر سازمان جهانی بهداشت در تهران نیز ارسال شد. هدف این طرح تولید محتوای  آموزشی در قالب ۷ زیرگروه مربوط به آموزش، ترجمه، رصد، تدوین محتوای مستند، تولید دستورالعمل‌های آموزشی و غیره است. 

در بسته‌ دوم طرحی با عنوان "افکارسنجی برای شناسایی نیازها، اولویت‌ها و سوال‌ها و شایعات مطرح شده در فضای رسانه‌های اجتماعی" و همچنین طرح دیگری با عنوان "توصیف، طبقه‌بندی موضوعی و بازنمایی پژوهش‌های حوزه کرونا" در دست انجام است که هدف طرح دوم، تجمیع تمام گزارش‌های پژوهشی انجام شده و در حال انجام در حوزه ویروس کرونا است تا منبعی جامع را برای محققان و مسئولان ستاد ملی کرونا آماده کند. در بسته‌ دوم ۶ فصلنامه‌ دیگر قرار است ویژه‌نامه‌ای درباره کرونا داشته باشند.

فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، فصلنامه مطالعات رسانه‌های نوین، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، پژوهشنامه اقتصادی، فصلنامه مطالعات گردشگری و فصلنامه‌ New approaches in sport sciences نشریاتی هستند که قرار است ویژه‌نامه‌ای درباره کرونا داشته باشند.

تدوین و انتشار کتابی مرتبط با شیوع ویروس کرونا و ابعاد مختلف آن نیز در این دانشگاه در حال انجام است. به پژوهشکده مطالعات ترجمه دانشگاه نیز ماموریت داده شده تا آثار تولید شده بین‌المللی در حوزه کرونا را در قالب مقالات، کتب و گزارش‌ها ترجمه کنند. تاکنون حدود ۱۰ متن ترجمه و منتشر شده است. طراحی پژوهش‌های مربوط به حوزه تربیت بدنی و علوم ورزشی و کرونا نیز در دستور کار دانشکده تربیت بدنی است. از دانشکده حقوق و علوم سیاسی نیز خواسته شد طرحی را درباره «راهکارهای جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با تحریم‌های آمریکا در مواجهه با شیوع کرونا» ارائه دهند که این طرح پژوهشی اکنون در حال انجام است. موسسه پژوهشی بیمه اکو که در دانشگاه فعال است نیز طرحی را با عنوان «طراحی الگوی همکاری منطقه‌ای برای مبارزه با تهدیدات مشترک و تاکید بر مسائل بهداشتی و مقابله با کرونا» تدوین کرده است.

علاوه بر موارد ذکرشده، تولید محتوای تصویری پیرامون مشاوره روانشناسی و تحصیلی با همکاری مرکز رشد واحدهای فناور علوم انسانی و مرکز کارآفرینی و همینطور حمایت از واحدهای نوآور و دانش‌بنیان آسیب‌دیده از بحران کرونا پیش‌بینی شده است. در حال حاضر پیگیر این هستیم که بسته‌ سوم را هم با مشارکت سایر اعضای هیئت علمی تعریف کنیم تا بتوانیم ابعاد دیگر این بحران را بررسی کنیم. در حوزه بین‌الملل هم با وجود این‌که کرونا باعث شده همایش‌ها و نشست‌های بین‌المللی که قرار بود در دانشگاه برگزار شوند، به صورت حضوری برگزار نشود، با استفاده از امکانات فضای مجازی در حال برگزاری این همایش‌های داخلی و بین‌المللی به صورت وبینار هستیم. این فعالیت‌های بین‌المللی که همیشه در میان دانشگاه‌ها سرآمد بوده است، روزبه‌روز در حال افزایش است.

با وجود مشکلات ناشی از شیوع کرونا، سیاست ما این بوده که کل فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه همانند گذشته ادامه یابد. تاکنون نه تنها فعالیتی متوقف نشده، بلکه گسترش موضوعی هم داشته است. با توجه به رسالت‌های دانشگاه‌ها برای حل مشکلات کشور، این دانشگاه در حوزه پژوهش از همه ظرفیت خود برای توصیه‌های سیاستی و تبیین موضوع درباره بحران کرونا استفاده کرده است.