برگزاری مراسم هفته پژوهش

راهی را شروع کرده‌ایم که امکان برگشت از آن نیست

در ابتدای مراسم دکتر حمیدرضا علومی ، معاون پژوهشی دانشگاه در سخنانی ضمن اشاره به اینکه در سال گذشته تعداد زیادی نشست برای حل مشکلات کشور انجام داده‌ایم که مورد توجه دستگاه‌ها و سازمان‌های مختلف قرار گرفته‌اند، عنوان کرد: دانشگاه ما از دانشگاه‌های نسل اول که آموزش محور بودند به دانشگاه آموزشی و پژوهشی تبدیل شده و به سمت دانشگاه کارآفرین در حرکت است. مرکز کارآفرینی و مرکز رشد، فعالیت‌ها و تلاش‌های بسیار خوبی در این زمینه انجام داده است. امیدوارم که با تلاش‌های این دو واحد، فارغ‌التحصیلان دانشگاه علامه طباطبائی راه خود را در بازار کار پیدا کنند.

‎اگر قرار باشد ما به دانشجویان آموزش دهیم اما آموزش‌های ما منتهی به مهارت‌های شغلی نشود فکر می‌کنم باید در برنامه‌ریزی و نظام آموزشی خود تجدید نظر کنیم. همین‌جا جا دارد تشکر کنم از دانشکده اقتصاد و مدیریت  که در این زمینه فعال بودند و با برگزاری جشنواره‌هایی مانند روشنا و چکاوک ارتباط بین صنعت و دانشگاه و زمینه‌های کارآفرینی را به‌طور جدی فعال کردند. ‎ ما حدود ۱۰ تفاهم‌نامه با سازمان‌های مختلف در سال گذشته امضا کردیم، امیدوارم این تفاهم‌نامه‌ها منتهی به حرکات و عملیات‌ اجرایی شود و در تامین نیازهای صنعت و جامعه دانشگاه نقش خود را به‌طور جدی ایفا کند.

یکی از آرمان‌های این دانشگاه که امروز به حقیقت پیوسته درخشش در صحنه‌ همکاری‌های بین‌المللی و تعامل با دانشگاه‌های بزرگ دنیا و سهم‌گیری در جهان علم است. ‎  دفتر همکاری‌های بین‌الملل دانشگاه در حال هموار کردن این راه می‌باشد. ‎ تعداد تدریس استادان ما در خارج از کشور، شرکت در دوره‌های معرفت‌افزایی، شرکت در دوره‌های بین‌المللی و فرصت‌های مطالعاتی زمینه‌هایی هستند که در سال گذشته در آنها رشد قابل توجهی داشته ایم. این فعالیت‌های بین‌المللی خاص استادان نیست و دانشجویان ما نیز در کارگاه‌های بین‌المللی شرکت می‌کنند، در المپیادهای بین‌المللی خوش می‌درخشند و همچنین در همایش‌ها و فرصت‌های مطالعاتی حضور دارند.

‎دانشگاه ما میزبان استادان قابل توجهی از خارج کشور است ، این اساتید برای بازدید، سخنرانی، برگزاری دوره‌های آموزشی و فرصت مطالعاتی به ایران می‌آیند. در همه این زمینه‌ها نیز رشد داشته‌ایم. همایش‌ها و کارگاه‌های بین‌المللی ما نیز رشد خوبی داشته‌است. ما در چشم‌اندازهای بین‌المللی برای فعالیت‌های آتی خودمان پیش‌بینی کرده ایم که باید پژوهش‌های مشترک بین‌المللی، دوره‌های بین‌المللی را ساماندهی کنیم تا به نتایج ملموس علمی و ارتقا رتبه بین‌الملل دانشگاه‌ دست یابیم.

چاپ و انتشارات دانشگاه متکلف به چاپ کتاب‌ها و نشریات ادواری است. طی سال گذشته ۷۷ کتاب به چاپ رسیده است و در دو ماه اخیر که جزو آمار سال گذشته حساب نمی‌شود، ۱۶ کتاب را به چاپ رسانده ایم. حدود ۴۸ نشریه در دانشگاه چاپ می‌شود که هشت عنوان از آن به زبان انگلیسی است.  ‎ سعی و برنامه‌ریزی می‌کنیم که دانشگاه علامه‌طباطبائی با استادان صاحب نام خود بتواند در تولید کتاب‌های برند فعالیت کنند. خواهشمندم استادان برجسته طرح‌های خود را ارائه کنند و با نظارت آن‌ها و با کمک دیگر اعضای هیئت علمی و دانشجویان این طرح‌ها را به اتمام برسانند.

‎افتتاح کتابخانه مرکزی در پردیس مرکزی، قلب دانشگاه را هستی بخشید. دانشگاه بدون کتابخانه هستی ندارد ان کتابخانه  مخزنی از اسناد مکتوب و گنجینه بسیار گرانبهایی برای اسناد الکترونیک و کتابخانه دیجیتال است. ۳۰۰ هزار جلد کتاب الکترونیک در اختیار کاربران قرار دارد . 

دانشگاه‌ها باقی خواهند ماند به شرط این‌که عقلانیت، پژوهشگری، جست‌وجو گری و شیوه تاثیرگذاری در جامعه را بیاموزند

دکتر حسین سلیمی در طی این مراسم سخنانی به شرح زیر عنوان کردند :

در شرایطی که پایه‌های دانشگاه مستدام و مستمر باشد شاهد یک تحول ماهوی در عرصه بین‌المللی هستیم. تحولی که اگر آن‌ را درک و خودمان را با آن هماهنگ نکنیم، در آینده نه چندان دور نه تنها در عرصه بین‌المللی بلکه در داخل کشور هم جایگاه تاثیرگذاری نخواهیم داشت‌.  وی افزود: ‎ابزار دستیابی به دانش دگرگون شده‌است. به همین دلیل ماهیت دانشگاه‌ها تغییر خواهد کرد و ما گونه‌ای دیگر از حضور و تاثیرگذاری اجتماعی را تجربه می‌کنیم و ماهیت دانش در عصر ما متفاوت است.

‎دکتر سلیمی با بیان این نکته که ما شاهد این هستیم که دانشگاه‌ها به رغم تغییر ماهیتی که می‌دهند از نظر ساختار فیزیکی، عملی، آموزش و پژوهش همچنان ساختار قبلی خود را حفظ کرده اند: تصریح کرد:  ‎دانشگاه‌ها دیگر به عنوان مراجع دانش که هرچیزی که در عرصه دانایی وجود دارد، در ذهن استادان و مکتوبات کتابخانه‌های آن‌ها موجود است و این انحصار دانش را برعهده دارند، چنین شناخته نمی‌شوند. در گذشته انسان‌ها وارد دانشگاه می‌شدند که جهل خود را تبدیل به علم کنند و بسته‌هایی از دانایی و درک را دریافت کنند و با آن بسته‌ها وارد جامعه شوند اما چنین جایگاهی دیگر برای دانشگاه‌ها متصور نیست.

در طی همایشی که دانشگاهیان عضو پیمان شانگهای در سوچی روسیه گرد هم آمدند تا یک بار به باز اندیشی نهاد دانشگاه بپردازند که دانشگاه چیست و چگونه ادامه پیدا خواهد کرد. نظرسنجی‌های فوق‌العاده‌ای صورت گرفت که من به یکی از آن‌ها اشاره می‌کنم. از دانشجویان و استادان حاضر در این همایش پرسیده شده‌بود که آیا با توجه به تکنولوژی‌های ارتباطی و اطلاعاتی جدید، دانشگاه با همین شکل و ساختار ادامه پیدا خواهد کرد و آیا بهتر است ادامه پیدا کند؟ وی ادامه داد: بیش از ۷۵ درصد پاسخ شرکت کنندگان مثبت بود چرا که معتقد بودند دانشگاه محیطی است که وارد شدن به این محیط، اندیشه‌ورزی، دانش‌ورزی، عقلانیت و شیوه زیست عقلایی را در انسان‌ها تقویت می‌کند و این‌را در آموزش مجازی نمی‌شود دریافت‌. بنابراین به رغم تمام تحولات موجود، دانشگاه‌ها باقی خواهند ماند به شرط این‌که عقلانیت، پژوهشگری، جست‌وجو گری و شیوه تاثیرگذاری در جامعه را بیاموزند. 

بدون داشتن پژوهش‌هایی در تراز بین‌الملل نمی‌توانیم به فرآیندهای بین‌المللی شدن راه پیدا کنیم

‎ دانشگاه علامه طباطبائی در سطح کشور به عنوان یکی از پنج دانشگاه تراز بین‌المللی شناخته است و روی آن سرمایه گذاری کرده اند . دون در نظر گرفتن فرآیندهای بین‌المللی شدن نمی‌توانیم به این عرصه راه پیدا کنیم. ‎لازمه این حوزه این است که اول ما بتوانیم پژوهش‌هایی در تراز بین‌المللی ارائه کنیم. ما بسیار خوشحالیم که یکی از استادان ما تبدیل به یک درصد استاد تراز بین المللی شد اما چرا فقط یک استاد باید به این جایگاه برسد، در صورتی که من در این جمع ده‌ها استاد را می‌بینم که این قابلیت را دارند.

‎ما تا زمانی که هویت خود را نداشته‌باشیم در این فرآیند جهانی پذیرفته نخواهیم شد. ما با تکرار سخن دیگران و بالا بردن رفرنس‌هایمان به سخن متفکران بین المللی به تنهایی در عرصه جهانی پذیرفته نخواهیم شد. آنچه از ما می‌خواهند سخن برخاسته از جامعه جهانی است. اگر ما نتوانیم چیزی خلق ‎کنیم و آماده گسترش فرآیند نمانیم، وارد این فرآیند بین‌المللی نخواهیم شد.

دانشگاه ما دو فرآیند جدید را در معاونت پژوهشی آغاز کرده‌است .

اول ، زمینه‌سازی گسترش انتشارات بین‌المللی است. انتشار مقاله بین‌المللی در زمینه علوم انسانی نسبت به سایر رشته‌ها ممکن است ساده نباشد. دوستان ما ساز و کار و بسته‌های حمایتی مشخصی برای ترجمه و پشتیبانی از اندیشه‌های ناب چه در قالب پایان‌نامه و تحقیقات را برای بین‌المللی‌سازی این زمینه‌ها در نظر گرفته اند. ما در عرصه تحول علوم انسانی حمایت‌های ویژه‌ای را در قالب پژوهشکده تحول علوم انسانی انجام می‌دهیم. اصلا منظور بنده از تحول علوم انسانی، مدون کردن و مدلل کردن نسخه‌های از پیش آماده شده نیست. تحول علوم انسانی خلاقیت، عقلانیت و به بار نشستن اندیشه‌های استادان ایرانی و مسلمان است. پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌هایی که در این حیطه قرار بگیرند حمایت ویژه و خاص خواهند شد. ما هم سعی می‌کنیم آن‌ها را به متون قابل توجه در عرصه ملی بدل کنیم و شرایط ارائه بین‌المللی آن را فراهم کنیم.

دوم ، فعالیت در حوزه آموزش‌های مهارتی است. ‍ تحقیقی که بر روی بیش از ۳۰ هزار فارغ التحصیل دانشگاه علامه طباطبائی انجام شده است نشان می‌دهد که وضعیت آن‌طور که باید مطلوب نیست. درست است که نسبت به دانشگاه‌های دیگر وضعیت بهتری داریم اما آنطور که باید نیست. ‎ پنجاه و دو درصد فارغ التحصیلان ما فاقد شغل هستند، درصد بیشتری از کسانی که شغل پیدا نکردند از خانم‌ها هستند، آمار اندکی امیدوارانه‌تر این است که هرچه وارد تحصیلات تکمیلی می‌شویم آمار شاغلان ما بهبود می‌یابد.

‎چیزی که می‌تواند ما را از این بحران نجات دهد آموزش‌های مهارتی است که  این امر از بهمن‌ماه در دانشگاه راه‌اندازی می‌شود. ‎ پژوهش راهکار اصلی ما است. امیدواریم که به همت شما و تغییری که در ساختار دانشگاه خواهیم داد، پژوهش را به عنوان یکی از عناصر اصلی کارآفرینی در این دانشگاه تبدیل کنیم. ۶۰ درصد دانشجویان ما تحصیلات تکمیلی هستند. ما باید به سمتی حرکت کنیم و حمایت‌ها و بودجه دانشگاه را هدایت کنیم که حتی یک نفر از آن‌ها بدون درآمد در حوزه پژوهش در درون دانشگاه نباشند.  خواهش من از استادان این است که به ما در این زمینه کمک کنند که بتوانیم پژوهش را به‌طوری برنامه‌ریزی کنیم که حین تحصیل شاغل باشند و‌حرفه‌ای به دست بیاورند.

تقدیر از پژوهشگران برگزیده