دوره روش و مدیریت تحقیق

سخنرانی افتتاحیه معاون محترم پژوهشی دانشگاه

هدف این دوره تمرکز بر روی استانداردهای نشر مقالات در مجلات بین المللی و انتقال اندوخته و تجارب محققانی است که مهارت و تجربه‌ای در این زمینه ها داشته اند. امیدواریم محصول این کارگاه‌ افزایش و پررنگ‌تر شدن نقش علوم انسانی کشور در تولید علم جهانی باشد.
اگرچه نقش جامعه علمی ایران در تولید علم در سالهای پس از انقلاب به نحو چشمگیری افزایش پیدا کرده اما احساس می شود نقش رشته‌های علوم‌انسانی در این تولید علم چندان قابل توجه نیست.
بیشتر مقالات منتشر شده محققین ایرانی در حوزه‌های علوم پایه، فنی_مهندسی و پزشکی بوده است در حالی که نقطه قوت محققین مشرق زمین و بخصوص ایرانی ها، تحقیقات در حوزه علوم انسانی بوده است.
این در حالی است که آن دسته از دستاوردهای ما برای مغرب زمین می توانند جالب توجه باشد که از لحاظ نوع نگاه، محتوا و خاستگاه متفاوت از یافته های دانشمندان غربی باشد که تولیدات دانشمندان حوزه علوم انسانی از این قبیل است.
به نظر می رسد نگاه فلاسفه و دانشمندان مشرق زمین  به انسان و رسالت انسان به ویژه دانشمندان کشورمان  به خاطر خاستگاه اسلامی و ایرانی آن به موضوع فرهنگ، خانواده، اقتصاد، تربیت و تربیت، ارتباطات و غیره نگاهی متفاوت با آنچه در غرب مصطلح است باشد.

با این وجود این نگاه‌های متفاوت، جایگاه واقعی خود را در حلقه و جامعه تولید علم جهان پیدا نکرده است. علیرغم داشتن ذهن خلاق، استدلال قوی، توان پردازش و بیان مطالب اگر نقش ما در حلقه تولید علم جهان کم رنگ است شاید عمدتاً نقص در تکنیک و روش باشد.
تلاش بنده و  مسئولین پژوهشی دانشگاه در برگزاری این قبیل دوره و کارگاه ها ارتقاء سطح مهارت های  تخصصی اعضای هیئت علمی بوده است.
در طی آنها سعی شده تکنیک‌ها و نحوه  اتصال به حلقه تولید علم جهانی آموزش داده شود. گذشته از شیوه های نگارش که پیش از این مورد بازآموزی قرار گرفته، امسال روش‌ها، استاندارد و فرآیند تکنیک‌های نگارش مورد بحث قرار خواهد گرفت.
مجلات علمی دنیا استاندارد و روش‌های متفاوتی دارند  که طبیعتاً برای نشر یک مقاله بایستی این معیارهای را  برای  رعایت کرد. امیدواریم طی این کارگاه گامی به جلو برداریم و با خود متعهد شویم تا سال آینده که به این جمع مراجعه می‌کنیم حداقل یک مقاله بین المللی ارائه کرده باشیم. در کارگاه سال گذشته مقرر شده بود هر یک از شرکت کنندگان یک مقاله جهت بازبینی مطالب و بهره گیری از مطالب کارگاه با خود همراه داشته باشند و نتایج آن هم منتشر شود. امیدواریم اعضای شرکت کننده در این کارگاه نیز امسال بتوانند مجموعه تحقیقات خود را به استانداردهای شناخته شده Scopus , ISI برسانند.

رییس محترم دانشگاه در مراسم هفته پژوهش سال گذشته ضمن تقدیر و تشکر از فعالیت های روبه جلوی دانشگاه و بصورت خاص در حوزه پژوهش، گلایه از کمبود تولیدات مقالات بین المللی دانشگاه را هم بطور جدی مطرح کردند.
در وضعیت موجود، آمار تولید مقالات علمی داخلی اعضای هیئت علمی ۲.۷ به ازای هر نفر  و  کمتر از یک  یعنی در حدود ۰.۷ یا ۰.۸ مقاله در اسکوپوس و isi بطور سرانه است. این در حالی است که حدود 20 تا ۲۵ درصد از اعضای هیئت علمی دانشگاه در حوزه بین المللی به تولید ۲ تا ۳ مقاله علمی و یا بیشتر می‌پردازند و به عبارتی، جمع کثیری از اعضای هیئت علمی خود را در چرخه تولید مقالات علمی قرار نمی‌دهند.
ما گذشته از اساتید مسن دانشگاه که جهت فعالیت نکردن آن ها در حوزه تولید مقالات بین المللی به آنها چندان خورده نمی گیریم.  اما از اعضای هیئت علمی جوانتر فعالیت در این حوزه را کاملاً قابل انتظار داریم چرا که حیات آنها در دو و سه دهه باقی مانده از خدمت ایشان منوط به فعالیت و همگام سازی با شرایط روز است.
قصد ما این بود که در برگزاری این کارگاه از اساتید جوان‌ یاد شده دعوت به عمل آوریم. اما اشتیاق اعضای هیئت علمی باتجربه‌تر ما را بر آن داشت که  به منظور ایجاد تعامل  بیشتر بین این گروه های سنی، با ترکیب موجود به برگزاری این کارگاه پرداخته شود. امیدواریم مقالات مشترک این ترکیبب سنی را هم با تعداد بیشتر از گذشته شاهد باشیم و این کارگاه ها بتوانند فاصله وضعیت موجود ما را با وضع مطلوب کم کنند.

دانشگاه علامه طباطبائی در رتبه بندی اخیر «مولتی رنکینگ» که شاخص های متفاوتی علاوه بر تولیدات علمی را بررسی می نماید رتبه قابل توجهی داشته است اما علیرغم ارتباط و شناخت متقابل و تعاملات بین اساتید دانشگاه و دانشگاههای دیگر کشورها، ما به دلیل کمبود تولیدات علمی بین المللی دارای جایگاه مطلوبی در نظامهای رتبه بندی تایمز یا شانگهای نداشته ایم.

با ابتکار آقای دکتر خرسندی و همکارانشان در مدیریت امور پژوهشی دانشگاه، در کنار برگزاری دوره های مهارت افزایی اقدام به تشکیل واحدهای خدمات پژوهشی دانشکده ها شده است تا اساتید با کمک یک عده از دانشجویان دوره های دکتری که با تکنیک های به روز مقاله نویسی آشنا هستند به استانداردسازی مقالات و یافتن مجلات مناسب و بارگذاری و نشر آنها بپردازند.

دانشگاه علامه طباطبائی جزء 5 دانشگاه برگزیده ای است که طی توافقنامه با وزرات علوم، برنامه پنجساله رسیدن به رتبه های دویست نظام های رتبه بندی را در پیش دارد. رسیدن به چنین جایگاهی شاید احتمال آن کم باشد و کمی دور از ذهن اما می شود تلاش کرد "به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل - اگر مراد نیابم بقدر وسع بکوشم".

گذشته از مسئله برنامه و تکلیف، ما در زمینه علوم انسانی حرف برای گفتن در عرصه بین المللی داریم و ابزار این بیان، اساتید محترم هستند. دکتر سلیمی می فرمودند که به یکی از دانشگاهای فرانسوی پیشنهاد داده اند جایزه بین المللی علامه طباطبائی تعریف و راه اندازی شود اما متاسفانه نبود آثار ترجمه انگلیسی و فرانسوی از ایشان را دلیل عدم شناخت از ایشان دانستند. این کوتاهی از ما است که در مقالات و نوشته های خود ارجاع و استنادی به آثار ایشان نداشته و آثارشان را به زبان های زنده بین المللی ترجمه نکرده ایم. اما افکار و اندیشه های مولانا بدلیل ترجمه های انجام شده در سطح دنیا شناخته شده است. در هر حال امیدوارم برگزاری این دوره های بتواند ما را گامی به جلو برده و انشالله به تولید محصولات ملموس و عینی شود.

فایل و مستندات کارگاه

- International-Indexes

- IranianWoS_Journals

- Scimagojr 2018 IR

- ISC_Hum

- JCR 2017